Water in de stad
PvdA’s Lokaal Bestuur organiseerde afgelopen zaterdag een bijeenkomst over het thema “Water in de Stad”. Dertig partijgenoten vanuit gemeenteraden, diverse Provinciale Staten maar vooral uit de verschillende Waterschappen kwamen naar Utrecht om met onze Tweede Kamerleden Lutz Jacobi en Henk Leenders over veranderend klimaat en water(berging) in de stad te praten.
Adaptatiestrategie
Een tweetal korte inleidingen werden gegeven door Lutz en Henk. Van hun hand is onlangs het boekje “Groen en water in de stad” verschenen waarin zij hun PvdA punten voor deze onderwerpen neerzetten. Een leefbare groene en waterrijke omgeving gaat hand in hand met klimaatuitdagingen, aldus onze Kamerleden. Daarin investeren is noodzakelijk investeren in onze toekomst. Eerste Kamerlid Lambert Verheijen refereerde vervolgens aan de wijze waarop er in toenemende mate wordt aangekeken tegen de steeds meer zichtbare (en merkbare!) klimaatsveranderingen; er wordt een adaptiestrategie ontwikkeld waarbij de communicatie van water- en hoogheemraadschappen om de publieke opinie te beïnvloeden steeds belangrijker wordt.
Koppelkansen
“Er is geen keus”, aldus Lutz Jacobi. Extremen in de weersomstandigheden zullen zich steeds vaker voordoen. We moeten deze veranderingen in hun samenhang zien en dáárop anticiperen. Dat moet je doen vanuit volksgezondheid én vanuit ruimtelijke ordening. Groen en water in de stad zijn niet alleen prettig om in of bij te recreëren, ze bestrijden ook de zogenaamde hittestress in de stad. Het spreekt voor zich dat, voor wat betreft de ruimtelijke ordening, daar door stadsplanologen ook veel meer rekening mee gehouden moet worden. Kijk, aldus Jacobi, naar de koppelkansen. Daken kunnen ook groen zijn, er kunnen zelfs tuinen op aangelegd worden of er kan stadslandbouw op plaatsvinden. En er moet veel meer aandacht komen voor waterberging in de stad. Met de toename van extreme weertypen, zoals de hagelbuien in Noord Brabant in juni van dit jaar, moet er geanticipeerd worden op het verwerken van grote hoeveelheden water in zeer korte tijd. Iemand in de zaal hield een warm pleidooi voor de terugkeer van de stoeprand in het (binnenstedelijke) straatbeeld. Winkelgebieden worden nu vaak vol gelegd met vlakke, water on-doorlaatbare bestrating. Dat is vragen om overstromingen in tijden van hevige regenval.
Waterbewustzijn
Het zogenaamde waterbewustzijn van de gemiddelde Nederlander (inclusief bestuurders!) is bijzonder laag. Men denkt dat het óf niet zo’n vaart zal lopen óf men heeft echt een enorm kennistekort over klimaatsveranderingen en wat daar de gevolgen van (kunnen) zijn. Daar moet in de komende periode hard aan gewerkt worden. De komende nieuwe Omgevingswet (die begin 2019 in werking moet treden) biedt kansen om in die wet ook voldoende aandacht te geven aan het zogenaamde groen en blauw.
Creatief
Er is op het gebied van waterbewustzijn nog een wereld te winnen. Leenders geeft aan: “Wat lokaal kan en gedaan wordt, hoeft niet landelijk aangestuurd te worden. Wees dus creatief met lokale initiatieven. En denk bij alle infrastructurele plannen die je maakt en uitvoert ook aan de watertoets” waarbij waterschappen in veel goede adviezen kunnen voorzien. Eigenlijk, zo bedenk ik mij aan het eind van deze bijeenkomst, is het nog steeds zoals het door de afgelopen eeuwen heen was; in ons (lage) land hebben we altijd mét het water geleefd. Mij dunkt dat we in al die eeuwen voldoende ervaring, expertise maar vooral common sense hebben opgebouwd om ook de uitdagingen van het veranderende klimaat het hoofd te kunnen bieden. Waarbij het natuurlijk buiten kijf staat dat dit hand in hand moet gaan met duurzame oplossingen aan de voorkant van de problemen. Dus minder CO-uitstoot en circulair met onze grondstoffen omgaan.
