Spreektekst Xander den Uyl bij Kadernota

9 juli 2018

Dit is de laatste kadernota die vooruitloopt op de laatste begroting van dit college. De PvdA kijkt, alhoewel we nog niet op het eind zijn met grote tevredenheid terug op hetgeen de afgelopen jaren is gerealiseerd.

Er zijn wat ons betreft stappen gezet gericht op een gezondere leefomgeving; Ik zou wat elementen willen noemen zoals het verbod op varend ontgassen van binnenvaartschepen die daarmee zeer schadelijke benzeen houdende stoffen de lucht ingooien. Ik heb horen zeggen dat één schip dat ontgast net zo schadelijk is als de gehele KLM-vloot tezamen. Zeven provincies zijn gezamenlijk opgetreden, hebben eigen verboden ingesteld. Dat is gelukkig inmiddels opgepakt door de rijksoverheid en is inmiddels rijksbeleid geworden. In het gehele NZKG- en Amsterdam Rijnkanaalgebied worden luchtmeters geplaatst om te kunnen meten wanneer schepen ontgassen. De strijd tegen slechte luchtkwaliteit is een essentieel onderdeel van een gezonde leefomgeving, nieuwe meetinstrumenten (airboxen) zijn ingezet en op ons verzoek ook in de Spuisluisbuurt waar straks een windpark komt.

Over het Schipholdossier en met name de overlast die mensen ervaren van het luchtverkeer kunnen wij uren met elkaar spreken. Wij denken dat de tijd rijp is om echt een ommezwaai teweeg te brengen. Ik heb dat in deze Staten eerder gezegd. Wij hopen dat met de nieuwe leiding van Schiphol nu echte stappen kunnen worden gezet op het gebied van duurzaamheid, gezondheid, veiligheid en bestrijding van geluidsoverlast. Het is tijd dat wij de luchtvaarsector gaan behandelen als een normale sector die ook haar bijdrage moet leveren aan de Parijse klimaatdoelen. Waar ook gewoon belasting wordt betaald en waar meer duurzaam treinverkeer op de middellange afstand niet weggeconcurreerd wordt door gesubsidieerde energieverslindend luchtverkeer. Wat ons betreft staat daar niet alleen één gedeputeerde voor, maar het hele college en met nadruk vragen wij dat opnieuw aan onze commissaris. Burgers getergd door overlast hebben recht op een overheid die zichtbaar voor hun belangen opkomt. Goed wonen doe je niet alleen in je huis, maar ook in een goede buurt zonder ondragelijke overlast.

Voor de Partij van de arbeid staat goed werk voorop. Juist ook voor degene die niet zelfstandig aan de slag kunnen komen. Vier jaar geleden zijn wij een werkgelegenheidsproject gestart tussen de Provincie, Amsterdam Nieuw-West en Schiphol om mensen die een afstand hebben tot de arbeidsmarkt op Schiphol aan het werk te zetten. Inmiddels hebben ruim 235 mensen een baan gevonden op Schiphol. Gelukkig heeft ons college besloten om door te gaan met dit project voor de gehele Schipholregio. We zijn nu bezig om nadere invulling te geven aan de rol van de Provincie m.b.t. de inclusieve arbeidsmarkt. Juist in deze tijd van hoogconjunctuur moet iedereen mee kunnen doen. Of je nou 45+ of 25- bent, los van je afkomst, of de aanwezigheid van een beperking; we hebben iedereen nodig! In onze ogen speelt de Provinciale Werkambassadeur een goede rol daarin, Met name de door hem aangejaagde van mbo en hbo campussen moeten zich ontwikkelen tot innovatieve broedplaatsen. Jongeren moeten vakken leren van de toekomst i.p.v. voor de banen uit het verleden

Ook natuur speelt in onze ogen een grote rol in een gezonde leefomgeving. Vrijwilligerswerk in de natuur, waarvoor wij structurele middelen vrij hebben gemaakt, hoort daarbij. Wij zijn blij dat natuurorganisaties in deze kadernota structurele middelen ontvangen voor toezicht en handhaving in natuur-en stiltegebieden. In de kaderbrief wordt voorgesteld om alvast te starten met het sparen voor NNN. We zien nu dat we over een paar jaar een tekort hebben om het NNN af te kunnen maken. Wat ons betreft dus een uitstekend voorstel. Wat ons betreft gaan we dit jaar nog stappen zetten naar een meer natuur inclusieve landbouw in Noord Holland.

Zeer recent vond er een bijzondere gebeurtenis plaats. Een bijzondere regenboogcoalitie bestaande uit regeringspartijen VVD, CDA, D66, ChristenUnie en de linkse partijen GroenLinks, PvdA en SP gaven een gezamenlijke persconferentie. Zij hebben op landelijk niveau overeenstemming over een klimaatwet.
De CO2-uitstoot in Nederland moet in 2050 met 95 procent omlaag ten opzichte van 1990. Dat wil zeggen dat we over dertig jaar amper nog vuile energie mogen gebruiken. Olie en gas verdwijnen. In plaats daarvan moeten we zijn overgestapt op duurzame energie, zoals stroom van zonnepanelen, windmolens en geothermie. Onze voorman Lodewijk Asser zei daarbij ,,Deze wet beëindigt de discussie of we deze doelen willen halen, en legt die doelen vast. De werkelijkheid is: we hebben geen tijd te verliezen.”

Wij hebben als PvdA niet van iedereen waardering ontvangen om het initiatief dat GL en de PvdD en wij genomen hebben om tot een Noord Hollandse invulling van de klimaatwet te komen. Ik zou de zeven partijen die landelijk tot overeenstemming gekomen zijn, en vanzelfsprekend de overige partijen in deze Staten, willen uitnodigen om ons in initiatief opnieuw op te pakken en te komen tot een aansluitende staten brede Noord Hollandse klimaatwet. Graag horen wij de reactie van deze partijen hierop.

Daarbij betrekken wij graag de wetenschap, dat het realiseren van de klimaatdoelstellingen geld kost en ook die lasten eerlijk verdeeld moeten worden. Dat kan en mag je vragen aan mensen met een dikke portemonnee, maar je moet de mensen met een smalle beurs daarbij helpen

Wij staan voor een spannend laatste jaar er moeten nog belangrijke besluiten worden genomen. Ook ten aanzien van mobiliteit. Mijn fractie staat voor geïntegreerde mobiliteitsoplossingen. Daarin is naast de auto een grote rol voor de fiets en het openbaar vervoer weggelegd. Daarin hebben we de afgelopen jaren grote stappen gezet. Een gezonde leefomgeving vraagt een goede afweging van ruimtelijke, culturele en natuurdoelstellingen t.o.v. mobiliteit. Maar ook waar nodig een goede koppeling van automobiliteit, openbaar vervoer en fietsmobiliteit. Wij zullen voorstellen t.a.v. nieuwe weginfrastructuur daarop beoordelen.

 

Ik wil tenslotte nog twee opmerkingen maken over de kadernota.

De eerste betreft het voorstel tot het inzetten van 2,75 mln. structureel voor de Informatieagenda (punt L). In de technische voorbereiding hebben wij een nadere onderbouwing gevraagd ( vraag 47, pag. 14). Het antwoord vinden wij onvoldoende. Wij vragen aan GS bij de begroting een heldere onderbouwing voor deze structurele uitgaven. Die is voor ons noodzakelijk om met deze post in te kunnen stemmen.

Door de late vorming van een voorziening vanwege Pallas in de jaarrekening (de gedeputeerde heeft in de commissie helder uitgelegd waarom dat nodig is) is er in de financiële opzet van de kadernota een nog te dekken gat. Wij hebben vertrouwen in de toezegging van het college dat daar bij de begroting voorstellen voor gedaan worden. Ik zelf heb de impliciete suggestie gedaan om de vorming van de reserve voor groot onderhoud te temporiseren.

De voorliggende kadernota kan op onze steun rekenen.