De provincie Noord-Holland en de gemeenten die samenwerken in de Metropool Regio Amsterdam (MRA) gaan vastgelopen bouwprojecten vlot trekken en versnellen. Dankzij de inzet van speciale expertiseteams wordt het mogelijk om plannen prioriteit te geven en eerder met de bouw te beginnen. Juist de grote projecten met veel woningen worden dan sneller opgeleverd.
In onze provincie moeten tot 2040 ongeveer 212.000 woningen worden bijgebouwd om aan de vraag te voldoen. Dat zijn er veel. Haarlem bijvoorbeeld, heeft momenteel circa 74.000 woningen. Gelukkig zijn er op zich voldoende locaties zijn om deze woningen te bouwen, zo blijkt uit onderzoek; gezamenlijk goed voor 248.000 woningen.
Lang niet alle plannen zijn al even concreet, of klaar om uit te voeren. Soms omdat het technisch ingewikkeld is, of omdat er nog geen bestemmingsplan is vastgesteld. Maar ook vaak omdat het gemeenten ontbreekt aan de ambtelijke capaciteit en de expertise die nodig is om dergelijke ingewikkelde projecten van de grond te krijgen.
De PvdA is daarom blij met de intensieve samenwerking van provincie en gemeenten. Succesvol is het echter pas, wanneer aan twee belangrijke randvoorwaarden is voldaan.
Ten eerste verdienen projecten met veel betaalbare woningen uitdrukkelijk voorrang. Want er is een groot tekort aan sociale- en middeldure huurwoningen voor starters, jongeren en senioren. De stijging van de huizenprijzen maakt betaalbaar wonen zeker in het zuiden van onze provincie steeds lastiger.
In de tweede plaats moet behoedzaam worden omgegaan met het landschap en de natuur die onze provincie zo uniek maken. Het ruime open land, de droogmakerijen en de kust, het groene Gooi en de historische dorpen en steden zijn het meer dan waard om te beschermen.
Daarom moet er zoveel mogelijk binnen het bebouwde gebied gebouwd worden. Daar waar de vraag hoog is en de mogelijkheden binnen het bebouwde gebied echt beperkt zijn, hanteren we de zogeheten ‘Ladder voor duurzame verstedelijking’ om te bepalen of en waar er eventueel buiten het bestaand stedelijk gebied gebouwd kan worden.
Dit instrument uit de wet ruimtelijke ordening dwingt tot het maken van een zeer zorgvuldige en goed gemotiveerde ruimtelijke afweging. Dat betekent echter niet dat buiten het stedelijk gebied niets gebouwd kan worden.
In gemeenten met meerdere kleine dorpskernen speelt soms de vraag of er, binnen de afspraken in de regio, wel woningen bijgebouwd kunnen worden in die kernen. Het aanwijzen van bouwlocaties is vooral een zaak van de gemeente, die de keuze maakt in welke kern er gebouwd gaat worden. Daarbij is goede afstemming met buurgemeenten in de regio noodzakelijk. Bouwen waar behoefte aan is op de plek waar die behoefte het grootst is, voorkomt dat er gebouwd wordt voor leegstand of in de verkeerde categorie woningen. Door weloverwogen locaties te kiezen kan gericht worden gebouwd om de kernen vitaal te houden.
Wanneer binnenstedelijk bouwen echt niet lukt waar de behoefte wel groot is, moet wat de PvdA betreft bouwen in beperkte mate ook buiten het verstedelijkte gebied mogelijk zijn.
De aantasting van het groen kan echter nooit de eerste, makkelijke keuze zijn. Een dergelijke keuze moet goed onderbouwd en verdedigbaar zijn, met het oog op de vraag naar woningen, de invulling van de regionale bouwopgave, alternatieve bouwlocaties én de verantwoordelijkheid voor het behoud van het landschap.
Juist in tijden van krapte en hoge druk op de woningmarkt, is de verleiding voor sommigen groot om de ‘Ladder’ ruim te interpreteren. De PvdA is daar geen voorstander van. Regels die bedoeld zijn om belangrijke zaken te beschermen, moet je niet overboord zetten zodra die bescherming echt nodig wordt. Je kunt het landschap maar een keer verpesten, het komt daarna nooit meer in zijn oorspronkelijke schoonheid terug.
Daarbij gaat het ons overigens niet alleen om de esthetische en cultuur-historische waarden, maar ook om de belangrijke economische waarde van het landschap. De Noord-Hollandse economie draait immers nog altijd voor 60% op agri-business. Daarmee wordt werkgelegenheid gecreëerd en de kennis- en innovatiekracht in onze regio versterkt, mede dankzij de vestiging van internationale bedrijven.
Laten we zuinig zijn op onze mooie provincie en de ruimtelijke beperkingen die wij onszelf opleggen niet alleen maar zien als een belemmering, maar juist als een constante aansporing om Noord-Holland open en mooi te houden, terwijl we ook voor voldoende en vooral ook betaalbare woonruimte zorgen.
Nico Papineau Salm & Lars Voskuil
Statenfractie PvdA NH
