Wie regelmatig met de trein of auto door Noord-Holland reist komt er niet om heen; de verdozing van het Noord-Hollands landschap met als hoogte/diepte punten de omgeving tussen Amsterdam, Schiphol, en Haarlemmermeer, Zaanstad, maar ook de gemeente Hollandse kroon waar datacenters naast kassen het landschap meer en meer gaan beheersen. Als deze trend zich nog eens tien jaar voortzet is ons landschap onherkenbaar veranderd. Wat kunnen we hier als gemeenten en provincies, met inachtneming van alle belangen die meespelen, aan doen? Deze vraag stond centraal tijdens het ‘mini symposium verdozing’ dat de PvdA statenfractie 11 november organiseerde, vanwege de Corona maatregelen geheel digitaal, maar dat stond een goede discussie niet in de weg.
Tertius Hanekamp, landschapsarchitect en werkzaam voor het College van Rijksadviseurs, legde de vinger al snel op de zere plek: ‘We doen het natuurlijk zelf, we kopen steeds minder in gewone en steeds meer in webwinkels. We zijn er zelf schuldig aan dat we straks lege winkelstraten hebben en een landschap vol dozen. Ook bij mijn gezin met drie kinderen komt alles aan de deur, heel gemakkelijk.’ Hij stelde voor ruimte niet te gemakkelijk weg te geven en bovenal data- en distributiecentra te clusteren. Ruim de eenlingen op en reconstrueer de linten. Zorg dat er geen centrum meer gebouwd wordt zonder zonnepanelen erop.
Steven Slabbers, provinciaal adviseur ruimtelijke kwaliteit (PARK) wordt niet altijd vrolijk van wat hij in Noord-Holland ziet: ‘Er zijn echt voorbeelden van distributie- en datacentra die goed in het landschap zijn ingepast, maar als ik kijk naar Hollands Kroon en wat er door Enkhuizen en Hoorn langs de Westfrisiaweg is gezet, vallen de vullingen uit mijn kiezen. Er worden tientallen miljoenen geïnvesteerd in mega gebouwen maar als het dan om de inpassing in het landschap gaat komt men niet verder dan het gebouw een groen verfje te geven of een paar fruitboompjes bij de ingang. En dat geldt niet alleen voor distributie- en datacentra, maar net zo goed voor de kolossale bollenschuren en megastallen die steeds vaker in het agrarisch landschap opdoemen’. Zorg voor meer kwaliteit, betere inpassing en efficiënter grondgebruik; waarom al die dozen naast elkaar bouwen als ze ook bovenop elkaar kunnen?
‘Allemaal goede punten’, aldus Mieke Booij, PvdA wethouder in Haarlemmermeer, ‘die ook allemaal terugkomen in het beleid dat onze gemeente onlangs over verdozing heeft vastgesteld.’ Beleid waar het in de Provincie nog aan ontbreekt, maar dat gaat als het aan onze statenfractie ligt niet lang meer duren. De informatie die we voor en tijdens het symposium boven tafel hebben gekregen zullen we gebruiken om het debat over ‘verdozing’ ook in Provinciale Staten aan te zwengelen, het moet en kan echt veel beter. Maar we beseffen ook dat de politiek in z’n eentje dit tij niet gaat keren. Onze online verkopen groeien ieder jaar met meer dan 10%. Google slaat iedere week 28 miljard (!) nieuwe foto’s van ons op. Zolang dit soort cijfers blijven groeien zal ook het aantal ‘dozen’ blijven groeien, of we die nu lelijk vinden of niet.
