Tomatenteler Agro Care, op weg naar (nog meer) duurzaamheid

De PvdA-fractie in onze Staten zet zich al jaren in voor het verduurzamen van de landbouw in de provincie. Er zijn inmiddels een groot aantal biologische boeren en bedrijven die voor een belangrijk deel duurzaam werken. Zo’n bedrijf is Agro Care, ’s lands grootste tomatenteler in Agriport Middenmeer. Reden voor Nico Papineau Salm en ondergetekende om afgelopen week in klein comité een werkbezoek af te leggen aan dit kassencomplex waar ‘tomaten worden gekweekt tot ver voorbij waar het oog reikt…”.

Groot, groter, grootst                                                                                                 

We worden ontvangen door bedrijfsmanager Erik van Nieuwkoop. Zelf telg uit een Westlandse tuindersfamilie, is Van Nieuwkoop een kleine 20 jaar geleden naar Noord-Holland getrokken om in een ‘groter telersbedrijf zijn diensten aan te bieden’. Hij heeft in de jaren het bedrijf steeds groter zien worden, steeds meer mensen in dienst zien komen en vooral vele ontwikkelingen in de bedrijfsvoering de revue zien passeren. “De laatste jaren, aldus Van Nieuwkoop, zijn dat vooral duurzame ontwikkelingen. Zo hebben we een windmolen op het bedrijfsterrein en staan er 2 grote watersilo’s waarvan we het water gebruiken en hergebruiken. We maken gebruik van Warmtekrachtkoppeling (wkk’s) waarbij aardgas wordt omgezet in energie, CO2 en warmte. Die CO₂ is overigens een restproduct dat belangrijk is voor de teelt; het wordt voor een gedeelte de kassen ingeblazen en door de planten omgezet in zuurstof.

Rondleiding

We worden rondgeleid door een enorm kassencomplex van 150 hectare, in het hart van Agriport in de Wieringermeer. In dit bedrijf worden 13 soorten tomaten geteeld en geleverd aan afnemers in Nederland, Europa en Afrika. Agro Care gaat daarbij voor de hoogste kwaliteit van de tomaten die sowieso moeten voldoen aan de strenge Nederlandse eisen voor voedselkwaliteit en -veiligheid. Het bedrijf probeert zo duurzaam mogelijk te werken Hierdoor komt er jaarlijks 25.000 ton minder CO₂ in de buitenlucht. De opgewekte warmte wordt in de vorm van heet water in grote waterbuffers opgeslagen en in de koudere periodes gebruikt wordt om de kassen te verwarmen. Mooi is het om in de kassen te zien hoe hommels worden ingezet. Deze hommels zorgen voor de bevruchting van de bloemetjes in de tomatenplanten. “Vroeger, vertelt Van Nieuwkoop, brachten we de bevruchting van de tomatenplanten tot stand middels het zogenaamde trillen. Door de planten mechanisch te laten trillen, werden stamper en het stuifmeel met elkaar in contact gebracht. Bevruchting vond plaats en vanuit de bloeiwijze groeiden de tomaten. Met de inzet van hommels (géén bijen!) gaat deze bestuiving nu op natuurlijke wijze”. In de  kassen zien we inderdaad om de zoveel meter een aantal kartonnen dozen op elkaar gestapeld staan. Het is er een ‘komen en gaan’ van de hommels.

Duurzaam, duurzamer                                                                                                        

Het lukt Agro Care goed om met biologische gewasbestrijdingsmiddelen de insecten te bestrijden die steeds weer de kassen in komen. Het water recirculatie systeem (met opvang van hemelwater) zorgt ervoor dat er heel weinig water wordt verspilt. Om nog duurzamer te werken zou het bedrijf graag het groene afval willen (laten) verwerken in een ‘Bio-vergister’. Helaas is die in de directe omgeving niet aanwezig. Vanuit het oogpunt van circulaire economie zou zo’n vergister snel voor handen moeten komen. Wel worden tomaten ‘met een vlekje of plekje’ inmiddels apart gehouden. Deze tomaten worden apart verwerkt door een bedrijf die er (pizza)sauzen van maakt. Minder verspilling van op zich goede tomaten die de detailhandel echter niet wil inkopen en de consument niet wil kopen.

Werk, werk, werk (en wonen)                                                                                      

Bij Agro Care werken ruim 90 mensen in vaste dienst en 500 uitzendkrachten. Deze laatsten zijn vooral Poolse werknemers. Prima krachten, aldus de bedrijfsmanager, die deze medewerkers echter niet in vaste dienst kan of wil aannemen. Er is voortdurend werk zat in de Agriport-se kassen maar het blijft flexwerk. Onze partij is, zoals bekend, vóór vaste banen. We zijn dan ook benieuwd hoe Agro Care hier tegenover staat en vragen het de bedrijfsmanager. Het antwoord is heel duidelijk; de risico’s zijn veel te groot om de uitzendkrachten in vaste dienst te nemen. Een voorbeeld van die risico’s speelde een aantal decennia gelden toen afnemers uit vooral Duitsland, onze Hollandse tomaten typeerden als Wasserbombe. De complete markt voor onze Oosterburen stortte in.

Een ander probleem is op dit moment voldoende en goede huisvesting huisvesting voor de werknemers uit Oost-Europa. Op het moment van schrijven van dit verslagje wordt in het Noord-Hollands Dagblad gewag gemaakt van plannen voor een Agriporthotel voor 300 flexwerkers. Het spreekt voor zich dat onze Noord-Hollandse fractie deze ontwikkelingen met argusogen zal volgen. Fatsoenlijk werk, eerlijke beloning en kwalitatief juiste huisvesting, voor autochtone én allochtone werknemers, zijn uitgangspunten waaraan in de ogen van de PvdA niet gemorreld mag worden.

Na 2 uur verlaten we de tomatenkassen. Veel gezien en veel geleerd over tomaten maar vooral onder de indruk van een ‘tuinder’ die met ontzettende veel kennis, kunde en liefde voor het telers-vak ons een uitstekende rondleiding heeft bezorgd.

Nico Papineau Salm

Aukelien Jellema