Update commissie Landelijk Gebied: hoe lopen de zaken?

Tino Wallaart neemt ons mee in de onderwerpen die nu spelen in de Commissie Landelijk Gebied van de Provinciale Staten van de Provincie Noord-Holland

Op de dag dat (hoera!) de Europese ministerraad verrassend genoeg de Natuurherstelwet aannam 🥳, spraken we in de provincie @Noord-Holland over het natuurbeleid.

Dat waren de laatste tijd wat gemankeerde debatten. Kabinetsval, verkiezingen en formatie 😱 gooiden roet in het eten. Het Haagse Hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB zette een dikke streep door het zogenaamde Transitiefonds. Weg waren ze, die meer dan 20 miljard euro’s die het kabinet Rutte-IV zou investeren in de natuur.

En dus zitten de provincies in de stress. Natuurbeleid, schoon water, biodiversiteit en een leefbaar platteland zijn immers belangrijke taken van de provincie. Noord-Holland had er mooie plannen voor, die pakweg anderhalf miljard extra geld van het Rijk vereiste. Maar dat is nu dus hoogst onzeker.

Veel partijen zien dat als het signaal om maar meteen met de armen over te gaan zitten. Daar horen wij van de PvdA dus niet bij. We zijn per slot van rekening gekozen om Noord-Holland een beetje mooier te maken. Niet om in de bankjes te gaan zitten en lekker niks te doen.

En daarom willen wij doorwerken aan een soortenrijke natuur, een gezonde leefomgeving en duurzame landbouw. Daarvoor waren provincies immers sowieso al verantwoordelijk. In ons eigen Noord-Hollandse coalitieakkoord hebben we het afgesproken. En Gedeputeerde Staten heeft er een masterplan voor in ontwikkeling.

Dat is het (mondvol) Provinciaal Programma Landelijk Gebied (PPLG). Eén van de issues die nog opgelost moeten worden: hoe brengen we een beetje orde aan in de veelheid van doelen en ambities? Maar liefst 59 doelen staan in het PPLG – van recreatie tot natuur, van waterkwaliteit tot klimaat, van stikstof tot landbouw. Om de draad niet helemaal kwijt te raken, heb ik namens de PvdA aangegeven wat de top drie voor ons is.

🌹Met stip op 1. Water  🌊- om precies te zijn: natuurlijk peilbeheer. Het waterpeil staat kunstmatig laag in onze provincie. Kosten noch moeite worden gespaard om weilanden en akkers droog te houden. Zo kunnen er zware landbouwmachines en turbokoeien op zonder  dat ze wegzakken. Jammer alleen dat het slecht is voor de aangrenzende natuur die verdroogt. Het kunstmatig lage grondwaterpeil is bovendien een belangrijke oorzaak voor de bodemdaling in het veengebied. Het drooggevallen veen oxideert, wat zorgt voor extra CO2-uitstoot. Het kunstmatig lage grondwaterpeil is dus de double whammy voor natuur en klimaat.

🌹Dan op 2. Een gesloten kringloop met grondgebonden landbouw. Het zou toch ideaal zijn als het land zelf ‘bepaalt’ hoeveel product er vanaf komt? Zonder kunstmest, zonder krachtvoer van geïmporteerde soja, zonder antibiotica of bestrijdingsmiddelen. Met een gesloten kringloop is de landbouw pas in balans met de natuur. Veel ondernemers tonen in de praktijk al aan dat dit kan. Maar veel blijven meedoen aan de ratrace voor meer, meer, meer – ten koste van natuur en leefomgeving.

🌹Ten derde. Het Noord-Hollands Natuurnetwerk afmaken. Dat staat al jarenlang op de kaart als een groene slinger door de provincie van gezonde en onderling verbonden natuurgebieden. Als voormalig natuurbeschermer weet ik hoe belangrijk zo’n netwerk is. Aan de provincie de taak dit af te ronden.

Dat laatste zal wel lastig worden de komende jaren. Rond de 92% van het ‘NNN’ is afgerond, maar de zware laatste loodjes moeten nog. Daarom moeten we prioriteiten stellen. In Noord-Holand zijn dat de duinen, de Oostelijke Vechtplassen en het veenweidegebied van Laag Holland.

Tijdens de vergadering van maandag haalden we een paar belangrijke toezeggingen binnen. Zo blijven ook de gebieden die minder prioriteit krijgen op de kaart 🗺️ als beoogd natuurgebied. In sommige gevallen kunnen boeren goed voor die natuur zorgen, bijvoorbeeld in weidevogelgebieden. Maar dan moeten we wel waterdichte afspraken met ze maken.

Verder spraken we over de toekomst van boeren rond onze topnatuur, de zogenaamde Natura2000 gebieden. De stikstof die zij produceren komt vaak extra hard aan in het nabijgelegen natuurgebied. Terecht zet de provincie veel kaarten op het verlagen op de stikstofuitstoot van boerderijen in de zone van 500 meter rond Natura2000. Dat kunnen we het best bereiken door minder koeien op die bedrijven. Extensiveren dus, iets waarvoor de Rijksoverheid ook geld over heeft in de overgangsgebieden.

Gek alleen dat het provinciebestuur leek in te zetten op ‘emissiearme stallen’. Groot risico daarvan is dat agrariërs redeneren: schone stal, dan mag ik er vast een paar stuks melkvee 🐄 bij. Daar komt bij dat in het verleden zulke innovaties vaak teleurstellend uitpakten in de praktijk. En dan zit je met je dure, innovatieve stalvloersystemen. Niet voor niets is zelfs het ministerie van Landbouw huiverig voor het “lock-in effect” van zulke maatregelen.

BBB 🚜 gedeputeerde Beemsterboer kon ons wel volgen. ‘De basisgedachte is dat we voorzichtig zijn.’ Wel wil hij innovatieve stallen in het overgangsgebied niet helemaal uitsluiten. Als je het maar combineert met extensiever boeren, is onze lijn.

Zo nam Brussel een belangrijke wet aan en bleven wij in de provincie voortploeteren aan een gezondere natuur. #TheGreatStateOfNorthHolland