Verslag PvdA-regiodag Natuur en Landschap

Op 16 juni jongstleden ging de regiodag van het PvdA Gewest Noord-Holland over ‘natuur en landschap’. Maar liefst 70 deelnemers waren naar het Twiske afgereisd, waar de regiodag plaatsvond. Tijdens de dag stond natuurbescherming in Noord-Holland centraal. Een verslag.

Kansen en knelpunten

Zowel de kansen als de knelpunten van natuurbescherming in Noord-Holland stonden op de agenda. Statenlid Nico Papineau Salm wees erop dat het onderwerp van groot belang is, omdat in het najaar de Agenda Natuur wordt vastgesteld door Provinciale Staten. Nu de Rijksoverheid het natuurbeleid een beetje laat verloederen, is het des te belangrijker om na te denken over hoe de provincie zich kan inzetten voor behoud en beheer van natuur en landschap.

Provinciale natuuragenda

De eerste spreker van de dag was Piet Veel van PWN. Hij vertelde dat de provincie Noord Holland een tweetal conferenties heeft gewijd aan de Natuuragenda. In maart 2012 hebben de samenwerkende natuur- en landbouworganisaties een advies uitgebracht aan Gedeputeerde Staten. In het advies wordt gepleit voor nadruk op ‘verbindingen’. Van de in Noord-Holland geplande Ecologische Hoofdstructuur (EHS), in totaal 56.000 hectare, moet nog 4.000 hectare gerealiseerd worden. Deze laatste loodjes moeten de volle aandacht krijgen van de provincie. Verder is de planologische regeling van de EHS-gebieden belangrijk.

De samenwerkende natuur- en landbouworganisaties, zo vertelde Veel, pleiten ook voor het versterken van de bestaande recreatiegebieden in het kader van het project ‘Recreatie om de stad’. Daarvoor zijn niet altijd grote ingrepen in het landschap nodig. Het aantrekkelijker maken van agrarisch gebied biedt veel mogelijkheden voor kleinschalige en milieuvriendelijke recreatie. Gezien het vervallen van de meeste rijksgelden hield Piet Veel ook een pleidooi voor financiering met behulp van streekfondsen, streekrekeningen en andere alternatieve geldbronnen.

Meer betalen voor natuur

Dat laatste was koren op de molen van Peter Smits, in de provincie Utrecht betrokken bij een dergelijk streekfonds. Smits hangt de stelling aan dat natuur geld kost, maar ook geld oplevert. De samenleving profiteert in veel opzichten van de nabijheid van natuur en van mooie landschappen. Toerisme, woon- en leefklimaat en CO2-rechten kunnen allemaal bijdragen aan de financiering van natuur. Het probleem is met name hoe de kosten en de baten aan elkaar gekoppeld moeten worden.

Peter Smits pleitte onder andere voor een zone rond Nationale Parken, waar een soort extra onroerend zaakbelasting geheven zou moeten worden voor de financiering van het Nationale Park. De bewoners van dergelijke gebieden profiteren van de nabijheid van een mooi natuurgebied – dan mogen ze daar volgens Smits ook voor betalen. Volgens hem worden er te veel rechten door de overheid gratis weggegeven.Ook doelheffingen ziet Smits als een financieringsmogelijkheid. Deze suggesties, evenals het instellen van streekfondsen, kunnen het vervallen van een groot gedeelte van de rijksbijdrage echter niet helemaal vervangen. Publieke investeringen blijven nodig.

Natuurherstel onmogelijk zonder overheid

Barbara van Beijma kwam als derde aan het woord. Van Beijma was tot voor kort medewerker van Landschap Noord-Holland en onder andere betrokken bij de ontwikkelingen in het Ilperveld; een gebied bij Landsmeer dat te vergelijken is met het Oostzanerveld. Het Ilperveld was oorspronkelijk een hoogveengebied, maar is door inklinken en ontwatering veranderd in een laagveengebied. Voor boeren is het door onstane waterlopen een moeilijk te beheren gebied. Ook werd het Ilperveld nog niet zo lang geleden misbruikt voor legale en illegale vuilstort – met negatieve gevolgen voor de bodem- en waterkwaliteit. Landschap Noord-Holland en de provincie proberen nu gezamenlijk de kwaliteit van het gebied te herstellen. Het project laat volgens Van Beijma zien dat natuurherstel vaak een grote bijdrage van de overheid vereist. Landschap Noord-Holland had dat nooit alleen voor elkaar gekregen.

Recreatie om de stad

Als laatste spreker over het onderwerp kwam Frits Westerkamp, wethouder in Langedijk, aan het woord. Hij vertelde over de plannen voor uitbreiding van het recreatiegebied Geestmerambacht, en daaraan gekoppeld de financiële problemen van de verantwoordelijke gemeenten. De aanvankelijke uitbreiding van het natuurdeel én het recreatieve deel kan niet worden uitgevoerd door geldgebrek. Het recreatieschap gaat nu een onderzoek doen om in kaart te brengen wat er met de beperkte middelen mogelijk is. Gezien de groei van de bevolking in het HAL-gebied is voldoende ruimte nodig voor recreatie om de stad.

Samenvatting

Een panel besloot het inhoudelijke deel van de regiodag met de beantwoording van de nodige vragen en opmerkingen. De nadruk lag daarbij op de

gewenste aanpak gezien de beperkte financiële middelen. Nico Papineau Salm vatte de teneur van de dag nog eens samen: We moeten naar een gebiedsgewijze benadering, zoeken naar alternatieve geldbronnen, beter inschakelen van de ILG commissies, die per regio gaan over de investeringen in het landelijk gebied en vooral aandacht voor het groen om de stad. De PvdA vindt dat inwoners in steden binnen 15 minuten in het groen moeten zijn om daar te kunnen genieten.

Na de bijeenkomst was er een excursie o.l.v.  een enthousiaste gids van het IVN door het Twiske.